మార్గదర్శి - దత్తోపంత్ ఠేంగ్డీజీ - Margadarsi Dattopant Thengde ji

  10 నవంబరు 1920న దీపావళి రోజున జన్మించిన దత్తోపంత్ ఠేంగ్డీజీ ఆ దీపావళి ప్రకాశాన్ని ప్రపంచానికి అందించారనడంలో ఎలాంటి సందేహం లేదు. ఆయన ఎన్నో విషయాల మీద అధ్యయనం చేశారు. స్వయం సేవక్ సంఘ ప్రచారక్ గా ఆదర్శ జీవనాన్ని గడిపారు. ఎన్నో వివిధ క్షేత్రాలను ప్రారంభించి ఆ పనిలో నిత్యం తలమునకలై ఉండి కూడా ప్రతిరోజు శాఖ ప్రార్థన నిష్టతో చేసేవారు. ప్రతి విషయాన్ని హిందూ దృక్పథంతో ఆలోచించేవారు. అన్ని సమస్యలకు హిందూ దృష్టితో పరిష్కారం చూపించేవారు. ఎవరితోనైనా సులభంగా కలసిపోయే వ్యక్తిత్వం ఆయనది. కాంగ్రెస్, కమ్యూనిస్టు నేతలతోనూ ఆయనకు మంచి స్నేహం ఉండేది. ఆయనను అందరూ గౌరవించేవారు.

    కార్మికరంగంలో పనిచేయవలసిందిగా సూచించి నపుడు కార్మికుల పని ఎలా ఉంటుంది? ఆ

రంగంలోని లోతుపాతులు, వారి సమస్యల గురించి అర్థం చేసుకోవడం కోసం 1950లో ఐ.ఎన్.టి.ఎ.సి సభ్యులయ్యారు. తర్వాత రాష్ట్రీయ పరిషత్ సభ్యులుగా కూడా పనిచేశారు. అనంతరం కమ్యూనిస్టుల బ్యాంకు యూనియన్ అయిన ఎఐబిఇఎలో సంఘటనా మంత్రిగా పనిచేసి కార్మికుల పని గురించి, వారి సమస్యల గురించి క్షణ్ణంగా అర్థంచేసుకుని వారి సంక్షేమం కోసం బిఎంఎస్(భారతీయ మజ్దూర్ సంఘ్)ను స్థాపించారు. అప్పటి నుండి నేటి వరకు ఈ సంస్థ ఆయన బాటలోనే కార్మికుల సంక్షేమం కోసం నిరంతరం పోరాడుతూనే ఉంది. విద్యార్థులలో దేశభక్తి, జాతీయవాదం పెంపొందించే దిశగా అఖిలభారత విద్యార్థి పరిషత్వ్య వస్థాపకులలో ఒకరిగా ఆయన తన పాత్రను నిర్వహించారు. 1979లో రైతుల సంక్షేమం కోసం భారతీయ కిసాన్ సంఘ్ ను ప్రారంభించారు.

    గ్లోబలైజేషన్'లో భాగంగా విదేశీ కంపెనీలకు, పెద్దపీట వేస్తే భారత ఆర్థిక వ్యవస్థ, సంస్కృతి దెబ్బతినే ప్రమాదముంది. అంతేకాదు, మనలో సృజనాశక్తి తగ్గిపోతుంది. దేశభక్తి భావన తగ్గుతుంది. మళ్లీ బానిసత్వం వచ్చే ప్రమాదం ఉంది. కాబట్టి ఈ దిశగా ముందే ఆలోచించిన ఠేంగ్డీజీ ప్రజలలో దేశభక్తి, స్వదేశ అభిమానం నిర్మాణం చేయడం కోసం 'స్వదేశీ జాగరణ్ మంచ్'ను స్థాపించారు. దీని ద్వారా స్వదేశీ ఉత్పత్తుల్ని ప్రోత్సహించాలనే ఆలోచనను ఆనాడే చేశారు.

    భారతదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థకు సరికొత్త నిర్వచనం చెబుతూ మూడవ ఆర్థిక విధానాన్ని ప్రజల ముందుంచారు. ఆయన రచించిన 'ద థర్డ్ వే' పుస్తకంలో ఈ విధానం గురించి స్పష్టంగా చెప్పారు. అంతేకాదు ఈ పుస్తకంలో మనదేశ ఆర్థిక వ్యవస్థలో హిందువుల కోణాన్ని గురించి ఆవిష్కరించారు. సమాజంలోని భిన్న కులాల మధ్య సామరస్యత దిశగా 'సామాజిక సమరసతా మంచ్'ను ప్రారంభించారు. దేశంలోని భిన్నవర్గాల సంప్రదాయల మధ్య ఆదరాభిమానాలు నింపేందుకై 'సర్వ పంథ సమాదరణ మంచ్'ను స్థాపించారు.

   ఠేంగ్డీజీ ఏ క్షేత్రంలో పనిచేసినా సంఘ కార్యపద్ధతి ప్రకారమే చేశారు. కార్మిక సంఘాన్ని ప్రారంభించినప్పుడు ఏ పేరు పెట్టాలనే చర్చ సందర్భంగా ఆయన మనసులో 'భారతీయ శ్రామిక్ సంఘ్' అనే పేరు ఉంది. కానీ సమావేశంలో పాల్గొన్నవారిలో అత్యధిక మంది 'భారతీయ మజ్జూర్ సంఘ్' పేరును సూచించారు. కలిసి చర్చించడం కలిసి నిర్ణయించడం సంఘ కార్యపద్దతిలో భాగం కాబట్టి అందరి సూచన మేరకు తన మనసులోని పేరును పక్కన పెట్టి భారతీయ మజ్గూర్ సంఫఘ్ నే ఖరారు చేశారు.

   ఠేంగ్డీజీ రచించిన 'కార్యకర్త' అనే పుస్తకం సంఘ కార్యకర్తలకు భగవద్గీత వంటిది. ఇది సంఘం, వివిధ క్షేత్రాల కార్యకర్తలకే కాదు.. వ్యాపార, వాణిజ్య ఆధ్యాత్మిక, సామాజిక రంగాల వారికి ఎవరికైనా మార్గదర్శనం చేస్తుంది.

  సంఘ కార్యకర్తలనుద్దేశించి 'మీరు మూర్ఖులు' అనే పుస్తకంలో - కుటుంబం, పిల్లలు, సంపాదన సుఖసంతోషాలకు ప్రాధన్యమివ్వకుండా అన్నిటినీ  వదిలేసి కేవలం జాతి ఐక్యతను దృష్టిలో పెట్టుకొని పిచ్చివానిలా తిరిగే కార్యకర్తలు పిచ్చివాళ్లు (మూర్ఖులు) కాక మరెవరు? ఇలాంటి పిచ్చివాళ్ల పరంపర ఈ దేశంలో అనాదిగా వస్తున్నది కాబట్టి ఈ దేశం ధర్మం, జాతి నిలబడిందని చమత్కరించారు.

    సమాజాన్ని జాగృతం చేయడం, వారిలో దేశభక్తి జాతీయభావాలు నిర్మాణం చేయడం వలనే పరివర్తన వస్తుందని భావించారు. కేవలం నినాదాల వలన ఏ ప్రయోజనం ఉండదని చెప్పారు.

    ఠేంగ్డీజీకి భవిష్యత్ గురించి ముందుగానే ఒక స్పష్టమైన ఆలోచన ఉండేది. 1975లో ఎమర్జెన్సీ వచ్చే ప్రమాదముందని ఆయన ముందుగానే ఊహించారు. 2000 జనవరి 1 నాటికి దేశమంతటా కాషాయం రెపరెపలాడు తుందని చెప్పారు. ఆయన చెప్పినదే జరిగింది. సామ్యవాదం సమసిపోయింది. హిందుత్వ భావన దేశ ప్రజల్లోనే కాకుండా ప్రపంచవ్యాప్తంగా బలపడింది.

వ్యాసకర్త: ధర్మజాగరణ్ అఖిల భారత - సహ సంయోజక, చెన్నై - జాగృతి

టీటీడీ రక్షణకు ఐక్యంగా కదలుదాం : తిరుమల తిరుపతి సంరక్షణ సమితి-TTSS గోష్ఠిలో వక్తల ఉద్ఘాటన

తిరుమల తిరుపతి సంరక్షణ సమితి ఆధ్వర్యంలో 22/ 10/ 2020 న గోష్ఠి కార్యక్రమం  జరిగింది.  ఈ కార్యక్రమంలో  మాజీ రాష్ట్ర ప్రధాన కార్యదర్శులు శ్రీ IYR   కృష్ణారావు IAS,  శ్రీ ఎల్ వి సుబ్రహ్మణ్యం IAS లు పాల్గొన్నారు.  వీరితో పాటుగా మరో రిటైర్డ్ ఐఏఎస్ అధికారి డాక్టర్ దాసరి శ్రీనివాసులు.  సీనియర్ పాత్రికేయులు శ్రీ దుగ్గరాజు శ్రీనివాసరావు,  సీనియర్ ఆడిటర్ శ్రీ సుంకవల్లి రామకృష్ణ లు కూడా పాల్గొన్నారు.

తిరుమల తిరుపతి సంరక్షణ సమితి జిల్లా అధ్యక్షులు శ్రీ హరి కృష్ణ మూర్తి అధ్యక్షతన,  తిరుపతి నగర అధ్యక్షులు డాక్టర్ శ్రీధర్ నిర్వహణలో కార్యక్రమం జరిగింది.

తిరుమల తిరపతి సంరక్షణ సమితి ఆధ్వర్యంలో గోష్ఠి
అంశాలు:

• 1) తి.తీ.దే.నిధులను ఎక్కువ వడ్డీ కోసం కేంద్ర,రాష్ట్ర ఖజానాకు మళ్ళించడం సరి అయినదా? పర్యవసానాలు
• 2) తి. టి.దే.జమా ఖర్చులను కాగ్ పరిధి లోకి తీసుకురావడం
• 3) టి.టి.దే.నిధులను
• ధార్మికేతర ఖర్చులకు గతంలో మళ్ళించడం=జాగ్రత్తలు,
• 4) హైందవేతర ఉద్యోగస్తుల తొలగింపు పై చర్యలు ఎందుకు తీసుకోవటం లేదు?
• 5) టి.టి. డి.ఎంత మేరకు హిందూ ధర్మ ప్రచారానికి ఖర్చు పెడుతున్నది?

అన్న అంశాలపై ప్రధానంగా చర్చ జరిగింది.
మొదటగా శ్రీ దుగ్గరాజు  శ్రీనివాసరావు మాట్లాడుతూ పాలకులు TTD కి  చెందిన ప్రతి అంశాన్నీ  రాజకీయ కోణంలోనే చూస్తున్నారని,  పాలకులలో ఒక విధమైన  బరితెగింపు ధోరణి కనిపిస్తున్నదని అభిప్రాయపడ్డారు.  అధిక వడ్డీ వస్తుందనే కారణంతో టీటీడీ నిధులను బ్యాంకుల నుంచి  ఉపసంహరించుకుని కేంద్ర రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు  బదలాయించాలనుకోవడం  ఏమాత్రమూ  సమంజసం కాదని అభిప్రాయపడ్డారు. అసలు ఇలాంటి ఆలోచన చేసేముందు రాష్ట్ర ప్రభుత్వం కేంద్రాన్ని సంప్రదించిందా?  అని ఆయన ప్రశ్నించారు.

       అయితే ఈ అంశంపై శ్రీ ఎల్ వి సుబ్రహ్మణ్యం స్పందిస్తూ ఇది రాష్ట్ర ప్రభుత్వ ప్రతిపాదన కాదని,  పూర్తిగా తిరుమల తిరుపతి దేవస్థానం వైపు నుంచి వచ్చిన ప్రతిపాదనని,  అధిక వడ్డీల కోసం టిటిడి నిధులను కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాలకు  బదలాయించాలని TTD నే  మొదట ప్రతిపాదించిందని ఆయన వివరించారు.

        అనంతరం దుగ్గరాజు శ్రీనివాస రావు  తన ప్రసంగాన్ని కొనసాగిస్తూ TTD  అధిక వడ్డీ సంపాదించాలనుకోవడం ఎంతవరకు సమంజసమని ప్రశ్నించారు? ఒకవేళ  ఇంకేదైనా ప్రైవేట్ సంస్థ  అంతకంటే అధిక వడ్డీ ఇస్తామని ముందుకొస్తే అప్పుడు ఆ నిధులను ప్రైవేట్ సంస్థలకు అప్పగిస్తారా?  అని కూడా ఆయన ప్రశ్నించారు. టీటీడీ ఆదాయాలు,  ఆస్తులపై సమగ్రమైన ఆడిట్ జరుగుతోందా?  ఒకవేళ జరుగుతూ ఉంటే సక్రమంగా జరుగుతున్నదా?  రాష్ట్ర ప్రభుత్వ సంస్థల చేత కాకుండా   రాజ్యాంగబద్ధ సంస్థ కాగ్ చేత చేయించ నిర్ణయం స్వాగతించాలి అని తెలిపారు.

      టిటిడి నిధులను ధార్మిక అవసరాలకు కాకుండా,  ఇతర ప్రభుత్వ అవసరాలకు వినియోగించడం కూడా సబబు కాదని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు.  దీనిపైన కూడా సమగ్ర అధ్యయనం జరగాలని,  గత ప్రభుత్వాలు కూడా ఆ విధంగా టీటీడీ  నిధులను ధార్మికేతర అవసరాలకు వినియోగించారా? ఇప్పటి ప్రభుత్వం  ఎంత మొత్తాన్ని ధార్మికేతర అవసరాలకు వినియోగించింది? తెలుసుకోవాల్సి ఉందని ఆయన పేర్కొన్నారు.  టిటిడి లో  హైందవేతరులు ఇంకా  కొలువులలో  కొనసాగుతూ ఉండడంపై ఆయన ఆందోళన వ్యక్తం చేశారు.  అప్పటివరకూ అన్యమత ఆచారాలను పాటిస్తూ కూడా ఉద్యోగం కోసం అప్పటికప్పుడు శ్రీ వేంకటేశ్వరునిపై  తమకు విశ్వాసమున్నదని ప్రకటించుకుని కొంతమంది టీటీడీలో ఉద్యోగాలు పొందుతున్నారని ఆయన తెలిపారు.  మతాన్ని ఎలాగంటే అలా, ఎప్పుడంటే అప్పుడు మార్చుకోవటం ఎలా సాధ్యమని ఆయన ప్రశ్నించారు.

శ్రీ దాసరి శ్రీనివాస్  గారు మాట్లాడుతూ టీటీడీ ఆదాయ వ్యయాలపై సమగ్రంగా చర్చ జరగాలన్నారు.  టిటిడి నిధులు, వేల కోట్ల రూపాయల విలువైన ఆస్తుల రక్షణ విషయమై తిరుమల తిరుపతి  సంరక్షణ సమితి దృష్టి పెట్టాలన్నారు. టీటీడీ ఆదాయ వ్యయాల లెక్కలు తెలియాలన్నారు. వివిధ చోట్ల అత్యంత విలువైన టీటీడీ ఆస్తులు ఎలా అన్యా క్రాంతం అవుతున్నది సోదాహరణంగా వివరించారు.

అనంతరం ఆడిటర్ శ్రీ సుంకవల్లి రామకృష్ణ మాట్లాడుతూ టిటిడి వ్యవహారంలో ప్రభుత్వం వ్యవహరిస్తున్న తీరును తిరుమల తిరుపతి సంరక్షణ సమితి ఎలాంటి మొహమాటాలకు పోకుండా ప్రశ్నించి తీరాలన్నారు.  గతంలో కూడా ప్రభుత్వాలు దేవాలయాల భూములను స్వాధీనం చేసుకున్న సందర్భాలు ఉన్నాయని,ఆ భూముల విలువతో సమానమైన నిధులను 25 యేళ్లు అయినా దేవాదాయ శాఖ ఆ దేవాలయానికి ఇవ్వని ఉదాహరణ తమగ్రామంలోనే ఉందనీ తెలిపారు. అలాంటివి పునరావృతం కాకుండా జాగ్రత్త తీసుకోవాలన్నారు. దేవాలయాల నిధులు ధార్మికేతర వ్యవహారాలకు వ్యయం చేయడం సబబు కాదన్నారు. నిధుల మళ్లింపును గట్టిగా వ్యతిరేకించాలన్నారు.  దేవాలయాల ఆస్తుల రక్షణకై నడుం బిగించాలన్నారు.

      డాక్టర్ ఐవైఆర్ కృష్ణారావు మాట్లాడుతూ” ఇలాంటి ప్రయోజనకరమైన చర్చా కార్యక్రమాన్ని రికార్డు చేసి ప్రజలందరికీ తెలియపరచాలన్నారు.  ప్రజలందరి స్పందన కారణంగానే గతంలో ప్రభుత్వం టీటీడీ భూముల వేలానికి చేసిన ప్రయత్నం ఆగిందన్నారు.

టిటిడి నిధులను కేంద్ర, రాష్ట్ర ప్రభుత్వాల దగ్గర మదుపు చేయాలంటే అది రిజర్వ్ బ్యాంక్ ఆఫ్ ఇండియా హామీ ద్వారా చేయాల్సిందేనని, ఒకవేళ టిటిడి, ప్రభుత్వాల ఉద్దేశం అదే అయితే దానిపై పెద్దగా ఆందోళన చెందాల్సిన అవసరం లేదని,  అయితే ఆ అంశాన్ని స్పష్టం చేయాల్సిన బాధ్యత ప్రభుత్వానిదేనని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు. ఈ విషయంలో TTD తమ విధానాన్నిస్పష్టం చేయాలని, కేంద్రరాష్ట్ర పథకాలకు మళ్లించడానికి ఉపసంహరణ చేస్తూ తీర్మానం చేయాలని కోరారు.

       ధర్మ ప్రచార పరిషత్ ద్వారా టీటీడీ హిందూ ధర్మ ప్రచారం, సంరక్షణ చేయవలసి ఉండగా ఆ అంశాన్ని టిటిడి తీవ్రంగా నిర్లక్ష్యం చేస్తోందన్నారు. ధార్మిక ప్రచారం కోసం టీటీడీ సంవత్సరానికి ఎంత ఖర్చు చేస్తున్నదో తెలుసుకోవాల్సిన అవసరం ఉన్నదన్నారు.  తిరుమల తిరుపతి సంరక్షణ సమితి కార్యకలాపాలను మరింతగా విస్తరించవలసి అవసరమున్నదన్నారు.

     అలాగే వివిధ ధార్మిక సంస్థలతో టిటిడి సమన్వయాన్ని సాధిస్తున్నదా?  టిటిడి విషయంలో వెలుగు చూస్తున్న అనేక అంశాలకు సంబంధించి టీటీడీ స్పందనపై సమీక్ష జరగాలన్నారు. కరోనాని సాకుగా చూపి తిరుమల దేవాలయంలో  ఉచిత దర్శనాలను నిలిపి వేయడం ఎంత మాత్రమూ సమంజసం కాదని, టీటీడీ ఉచిత దర్శనాలను,ప్రత్యేకించి నడచి వచ్చే భక్తులకు వెంటనే పునరుద్ధరించాలని ఆయన కోరారు. టీటీడీ మరియు ప్రభుత్వ వ్యవహారాలపై ప్రజలలో విస్తృత చర్చ జరిగేలా చూడాలన్నారు.”

       శ్రీ ఎల్వీ సుబ్రహ్మణ్యం మాట్లాడుతూ టిటిడికి విస్తృతమైన ఆదాయ వనరులు ఉన్నప్పటికీ జీతభత్యాల రూపంలో, నిర్వహణా ఖర్చుల రూపంలో పెద్ద ఎత్తున ఖర్చవుతుంటుందని, ఆదాయం కొరవడినప్పుడు టిటిడి తన ఖర్చులకోసం డిపాజిట్లపై ఆధారపడాల్సి వస్తుందని, బ్యాంకులలోని డిపాజిట్లకు తక్కువ వడ్డీ గిట్టుబాటవుతున్నప్పుడు దానిని పెంచుకునే ప్రయత్నం చేయడం టిటిడికి అత్యంత అవసరమని, దానికోసం అధిక వడ్డీలు వచ్చే మార్గాలను అన్వేషించడం తప్పనిసరని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు.

      అలాగే టిటిడికి భూములు మరియు ఇతరత్రా స్థిరాస్తులను  సమర్పించే భక్తులు కొన్ని చిన్న చిన్న స్థలాలను కూడా సమర్పిస్తూ ఉంటారని, అవి అన్యాక్రాంతం కాకుండా కాపాడుకోవడం టిటిడికి, ప్రభుత్వానికి పెద్ద తలనొప్పిగా మారుతున్నదని, దాని విషయంలో కొంత సానుకూల దృక్పథంతో ఆలోచించవలసిన అవసరం ఉన్నదని అయన అభిప్రాయపడ్డారు. అయితే ప్రభుత్వం టిటిడి భూముల వేలానికి చేసిన ప్రయత్నం అనుమానాస్పదంగా ఉండటంతోనే  భక్తులు, ప్రజలు అందరూ దానిని వ్యతిరేకించ వలసి  వచ్చిందని ఆయన తెలిపారు.

       ఎన్నడూ లేని విధంగా 35 మందితో అతిపెద్ద టిటిడి బోర్డును ఈ ప్రభుత్వం ఏర్పాటు చేసిందని, నిజానికి అంత అవసరం ఉందా?  వారందరికీ పని ఉందా? దేవాలయ అభివృద్ధి కోసం వారు ఏమి కృషి చేస్తున్నారు? ఏమి ఆలోచిస్తున్నారు? ఏమి ప్రయత్నం చేస్తున్నారు? దీనిపైన ప్రభుత్వం పునరాలోచించవలసి ఉన్నదని ఆయన తెలిపారు.

      తిరుమలలో వేంకటేశ్వరునిపై ఏమాత్రమూ భక్తి విశ్వాసాలు లేని అన్యమతస్తులు ఉద్యోగాలలో ఉన్నారని, తాను దేవస్థాన ఈవోగా ఉండగా అన్యమత ఉద్యోగుల అభ్యంతరకర ప్రవర్తన అనేక సందర్భాలలో దృష్టికి వచ్చిందని కానీ అక్కడ ఏమీ చేయలేని దుస్థితి నెలకొని ఉన్నదని ఆయన ఆవేదన వ్యక్తం చేశారు. అంతేకాకుండా తిరుమల దేవాలయంలో పనిచేస్తున్న ఉద్యోగులకు తగిన ఆధ్యాత్మిక శిక్షణ  కొరవడిందని, ఉద్యోగులందరికీ తరచుగా ఆధ్యాత్మిక శిక్షణను అందించవలసిన అవసరం ఎంతో ఉన్నదని ఆయన అభిప్రాయపడ్డారు.అనుమానాస్పదంగా నకిలీ కుల సర్టిఫికేట్లు తో చేరిన ఉద్యోగస్తుల ఇండ్లకు వెళ్లి వారు తమ ఇండ్లలో యే యే దేవి,దేవతలను పూజిస్తున్నారు? అన్న విషయం పరిశీలించాలని కోరారు.

డా.శ్రీధర్ 2006  సమితి ఆవిర్భావం నుండి తిరుమల తిరుపతి సంరక్షణ సమితి నేటి వరకు చేపట్టిన వివిధ కార్యక్రమాలను,ఉద్యమాలను వివరించారు.

__విశ్వ సంవాద కేంద్రము

ఆయుధపూజ (దసరా పండుగ) - Ayudhapooja or Navrathri Pooja

దసరా ఒక హిందువుల పండుగ. ఆశ్వయుజ శుద్ధ పాడ్యమి నుండి తొమ్మిది రోజులు దేవీ నవరాత్రులు పదవ రోజు విజయ దశమి కలసి దసరా అంటారు.
ఆంధ్రుల కనకదుర్గ...తెలంగాణ ‘బతుకమ్మ’...కన్నడిగుల చాముండి... ఇలా ప్రాంతాలు వేరయినా..విశ్వవ్యాప్తంగా ఎవరు ఏ పేరున పిలచినా...కొలిచినా విజయదశమి పర్వదినాలలో దేవి తన భక్తులను అనుగ్రహించి... ఎవరైతే త్రికరణశుద్థిగా, సత్సంకల్పసిద్ధితో కార్యక్రమాన్ని తలపెడతారో వారి మనోసంకల్పాన్ని జయప్రదంచేసి అష్టైశ్వర్యములు ప్రసాదించే భాగ్యప్రధాయని. అందుకే అంబిక,దుర్గ,భవాని..ఇత్యాది ఏ పేరున పిలచినా పలికే అమ్మలగన్న అమ్మగా...ముజ్జగాలకే మూలపుటమ్మగా విరాజిల్లుతోంది. విజయానికి ప్రతీకగా..చెడుపై సాధించిన విజయానికి గుర్తుగా సదా ఈ పర్వదినాన్ని ప్రజలంతా జరుపుకుంటారు.

అరణ్యవాసం పూర్తిచేసుకుని అజ్ఞాతవాసం చేసే సమయం ఆసన్నమైనప్పుడు పాండవులు తమ ఆయుధాలను పరుల కంట padakundaa శ్రీకృష్ణుని సలహా మేరకు జమ్మి చెట్టు మీద భద్ర పరిచారు. అజ్ఞాతవాస ముగింపులో విజయదశమినాడు పాడవ మధ్యముడు విజయుడు ఆయుధాలను బయటికి తీసి పూజచేసి ఉత్తర గోగ్రహణ యుద్ధాన్ని చేసి దిగ్విజయుడైనాడు. కనుక ఆశ్వీజ శుద్ధ దశమి విజయదశమి అయింది. ఆరోజున దుర్గాదేవి, అర్జునుడు విజయం సాధించారు కనుక ప్రజలు తమకు జీవనాధారమైన వస్తువులకు కృతజ్ఞతా పూర్వకముగా పూజలు చేసి తమ జీవితం విజయ వంతం కావాలని అమ్మవారిని వేడుకుంటారు. ఇదే ఆయుధ పూజ. విద్యార్ధులు పాఠ్య పుస్తకాలను, ఇతరులు తమవృత్తికి సంబంధించిన పుస్తకాలను పూలలో పెట్టడం ఆనవాయితీ. ఈ రోజు నూతనంగా విద్యార్ధులు పాఠశాలలో ప్రవేశింప చేయడం, అక్షరాభ్యాసం చేయడం ఆచారాలలో ఒకటి. వ్యాపారులు కొత్త లెక్కలు ఈ రోజు నుండి ప్రారంభించడం కొన్ని ప్రదేశాలలో ఆచారం.

మహిషాసురమర్ధిని:
దైత్యవంశానికి ఆశాదీపంలా జన్మించిన ‘మహిషాసురుడు’ తన ఆంతరంగిక మిత్రులతో, సచివులతో సమాలోచన చేసి, మరణంలేని జీవనం కోసం మేరుపర్వతశిఖరం చేరి బ్రహ్మదేవుని గూర్చి ఘోరతపస్సు ప్రారంభించాడు. కాలం కదలికలో అనేక వేల సంవత్సరాలు కదిలి వెళ్లిపోయాయి. మహిషాసురుని అచంచల తపస్సుకు సంతసించిన బ్రహ్మదేవుడు ప్రత్యక్షమై, ‘మహిషాసురా.., ఇంక తపస్సు చాలించి ఏ వరం కావాలో కోరుకో’ అన్నాడు.‘పితామహా.,నేను అమరుణ్ణి కావాలి. నాకు మరణం లేని జీవితాన్ని ప్రసాదించు’ అని కోరాడు మహిషాసురుడు. అప్పుడు బ్రహ్మదేవుడు ‘మహిషాసురా..పుట్టిన ప్రాణి గిట్టక తప్పదు.., గిట్టిన ప్రాణి మరల పుట్టక తప్పదు. జననమరణాలు సకలప్రాణికోటికి సహజ ధర్మాలు. మహాసముద్రాలకూ, మహాపర్వతాలకూ కూడా ఏదో ఒక సమయంలో వినాశం తప్పదు. ప్రకృతివిరుద్ధమైన నీ కోరిక తీర్చుట అసంభవం. కనుక,నీ మరణానికి మృత్యువుకు ఒక మార్గం విడిచిపెట్టి, మరే వరమైనా కోరుకో’ అన్నాడు. అప్పుడు మహిషాసురుడు ‘విధాతా..అల్పమైన కోరికలకు ఈ మహిషాసురుడు ఆశపడడు. సరే.. ఆడది నా దృష్టిలో అబల..ఆమెవల్ల నాకే ప్రమాదమూ రాదు. కనుక.,పురుషుడి చేతిలో నాకు మరణం రాకుండా వరం అనుగ్రహించు’ అని కోరాడు. బ్రహ్మదేవుడు ఆ వరాన్ని మహిషాసురునికి అనుగ్రహించి అంతర్థానమయ్యాడు. బ్రహ్మదేవుని వరాల వలన వరగర్వితుడైన మహిషాసురుడు దేవతల్తో ఘోరమైన యుద్ధమి చేసి వారిని ఓడించి ఇంద్రపదవి చేపట్టాడు. దేవేంద్రుడు త్రిమూర్తులతో మొర పెట్టుకొనగా మహిషునిపై వారిలో రగిలిన క్రోధాగ్ని ప్రకాశవంతమైన తేజముగా మారింది. త్రిమూర్తుల తేజము కేంద్రీకృతమై ఒక స్త్రీరూపమై జన్మించింది.

శివుని తేజము ముఖముగా, విష్ణు తేజము బాహువులుగా, బ్రహ్మ తేజము పాదములుగా కలిగి మంగళమూర్తిగా అవతరించిన ఆమె 18 బాహువులను కలిగి ఉంది. ఆమెకు శివుడు శూలమును, విష్ణువు చక్రమును, ఇంద్రుడు వజ్రాయుధమును, వరుణ దేవుడు పాశము, బ్రహ్మదేవుడు అక్షమాల, కమండలము హిమవంతుడు సింహమును వాహనంగాను ఇచ్చారు. ఇలా సర్వదేవతల ఆయుధములు సమకూర్చుకొని మహిషాసురుని సైన్యంతో తలపడి భీకరమైన పోరు సల్పింది. మహిషాసురుని తరఫున పోరు సల్పుతున్న ఉదద్రుడు, మహాహనుడు, అసిలోముడు, బాష్కలుడు, బిడాలుడు మొదలైన వారిని సంహరించిన తరువాత మహిషాసురునితో తలపడినది. ఈ యుద్ధములో ఆదేవి వాహనమైన సింహమూ శత్రువులను చీల్చి చెండాడింది. దేవితో తలపడిన అసురుడు మహిషిరూపము, సింహరూపము, మానవరూపముతో భీకరముగా పోరి చివరకు తిరిగి మహిషిరూపములో దేవిచేతిలో హతుడైనాడు.ఈ విధంగా అప్పటి నుండి మహిషుని సంహరించిన దినము దసరా పర్వదినంగా ప్రజలచే కొనియబడింది.

వివిధ ప్రదేశాలలో దసరా పండుగ:
దసరా ఉత్సవాలను దేశమంతా వివిధ రూపాలలో జరపుకుంటారు. మైసూరు, కలకత్తా, ఒడిషా, తెలంగాణా, విజయవాడ, ఖానాపూర్లలో ఒక్కో చోట ఒక్కో విధంగా జరుపుకుంటారు. ఇవే కాక ఊరి ఊరికీ కొన్ని ప్రత్యేక ఉత్సవాలు జరుపుకుంటారు. ఖానాపూర్ మరియు ఒంగోలులో కళారాలు రూపంలో అమ్మవారిని ఆరాధించి చివరి రోజున ఉత్సవంగా అమ్మవారు వెళ్ళి రాక్షససంహారం చేసే ఘట్టాన్ని ప్రదర్శిస్తారు.

మైసూరు:
మైసూరు మహారాజు పాలన కాలం నుండి వైభవంగా దసరా ఉత్సవాలను జరపటం ఆనవాయితీ. మహారాజు వారి కులదైవం అయిన చాముండేశ్వరీ దేవిని ఆరాధించి ఏనుగులపై ఊరేగింపుగా రావడం అలవాటు. ఆ సమయంలో వీధులలో కోలాహలంగా చేసే అనేక కళా ప్రదర్శనలు చూడటానికి దేశం నలుమూలల నుండి ప్రజలు వస్తుంటారు. ఆసమయంలో రాజభవనం ప్రత్యేకంగా అలంకరించ బడుతుంది. ఆ సమయంలో ఫ్లోటింగ్ కారు ఉత్సవాలు ప్రాధాన్యత సంతరించుకున్నవే. ఏనుగుల అలంకరణా ప్రత్యేకమే. రాజుగారి ఆయుధ పూజ వైభవంగా జరుగుతుంది.

కలకత్తా:
దసరాను దుర్గాపూజ పర్వదినంగా బెంగాలీయులు జరుపుకుంటారు. సప్తమి, అష్టమి, నవమి తిధులలో దుర్గామాతకు పూజ చేసి తొమ్మిదవ రోజున కాళికామాతను దర్శిస్తారు. ఆ రోజు కాళీమాతను లక్షలమందిని దర్శించడం విశేషం. తొమ్మిది రోజులూ రాష్ట్రమంతా హరికథలు, పురాణ శ్రవణం లాంటి కార్యక్రమాలు నిర్వహిస్తారు. చివరి రోజున దుర్గామాతను హుగ్లీ నదిలో నిమజ్జనం చేస్తారు. ఆరోజున నదీతీరంలో కుమారీ పూజలు చేయడం బెంగాలీల ప్రత్యేకత.

ఒడిషా:
ఒడిషా పౌరులు దసరా సమయంలో దుర్గామాతను ఆరాధిస్తారు. కటక్ కళాకారులు రూపొందించిన దుర్గామాత విగ్రహాలను వీధివీధిలో ప్రతిష్ఠిస్తారు. స్త్రీలు మానికలో వడ్లు నింపి లక్ష్మీ దేవిగా భావించి పూజలు నిర్వహిస్తారు.మార్గశిర మాసంలో కూడా ఈ చిహ్నంతో వారు లక్ష్మీదేవి ఆరాధించడం అలవాటు. దీనిని వారు మాన బాన అంటారు. ఒడిషా ప్రజలు విజయదశమి నాడు విజయదుర్గను ఆరాధిస్తే అన్నిటా విజయం సిద్ధిస్తుందని ప్రజల ప్రగాఢ విశ్వాసం. చివరి రోజున 15 అడుగుల రావణ విగ్రహాన్ని బాణసంచాతో తయారు చేసి మదానంలో కాలుస్తారు. ఈ రావణ కాశ్హ్టం చూడటానికి ప్రజల తండోప తండాలుగా వస్తారు.

బతుకమ్మ:
తెలంగాణా ప్రజలు దసరాసమయంలో బతుకమ్మ ఉత్సవాలు చేస్తారు. బతుకమ్మ పండుగ' తెలంగాణా రాష్ట్రములో ఆశ్వయుజ మాస శుద్ధ పాడ్యమి నుండి తొమ్మిది రోజుల పాటు జరుపుకుంటారు. ఈ బతుకమ్మ (గౌరి) పండగ లేదా సద్దుల పండుగ దసరాకి రెండు రోజుల ముందు వస్తుంది. నవరాత్రి మొదట రోజున బతుకమ్మను పూలతో అలంకరించి తొమ్మిది రోజులు ఒక చోట స్త్రీలంతా చేరి ఆటపాటలు పాడి ఆనందిస్తారు. చివరి రోజున బతుకమ్మను నిమజ్జనం చేసిన తరువాత పండుగ చేసుకుంటారు. ఇది తెలంగాణకు మాత్రమే ప్రత్యేకమయిన పండుగ. ఈ రోజుల్లో ఆడపడుచులు అందరూ అత్తవారింటి నుంచి కన్నవారింటికి చేరుకుంటారు. ఈ వారం రోజులలో వీరు రోజూ చిన్న బతుకమ్మలు చేసి, ప్రతీ సాయంత్రం దాని చుట్టూ తిరుగుతూ ఆడుతారు. ఆ తరువాత దగ్గరలో ఉన్న జలాలలో నిమజ్జనం చేస్తారు.
అయితే చివరి రోజు అత్యంత మనోహరంగా ఉంటుంది. ఆ రోజు మగవారంతా పచ్చిక బయళ్ళలోనికి పోయి తంగేడి, గునుక పూలను భారీగా ఏరుకుని వస్తారు. ఆ తరువాత ఇంటిళ్ళపాదీ కూర్చుని ఆ గునగ పూలు, తంగేడు, కలువ, మరియు ఇతర రకాల పూలతో బతుకమ్మని తయారు చేస్తారు. ఇందులో గునగ పూలు మరియు తంగెడు పూలు ముఖ్య భూమికను పోషిస్తాయి.

ఈ పూలని జాగ్రత్తగా ఒక రాగి పళ్ళెం (తాంబలం) లో వలయాకారంగా, రంగులు మార్చుకుంటూ పేరుస్తారు. ముందుగా తంగేడు ఆకులు, పూలు పళ్లెంలో లేదా తాంబోలంలో పేర్చుతారు, ఆపై తంగేడు పూలతో కట్టలుగా కట్టిన కట్టలను చివరలు కోసి రంగులతో అద్దిన వాటిని పేర్చుతారు. మధ్య మధ్యలో ఇతర రకాల పూలను ఉపయోగిస్తారు. పేర్చడం అయ్యాక పైన పసుపుతో చేసిన గౌరి మాతను పెట్టి చుట్టు దీపాలతో అలంకరిస్తారు. దీనిని గృహంలో దైవ స్థానంలో అమర్చి పూజిస్తారు. ఇలా తయారు చేసిన బతకమ్మల చుట్టూ తిరుగుతూ పాటలతో గౌరి దేవిని కీర్తిస్తూ ఆడవారు పాడుతారు. ఆడవారు వారికి ఉన్న అన్ని రకాల ఆభరణాలను దరించి కొత్త బట్టలు కట్టుకుంటారు. ఇలా చాలా సేపు ఆడాక మగవారు వాటిని చెరువులో నిమజ్జనం చేస్తారు. ఆపై ఆ పళ్లెంలో తెచ్చిన నీటితో ఆడవారు వాయినమమ్మా వాయినం అంటూ వాయినాలు ఇచ్చి పుచ్చుకుంటారు. ఆపై ఇంటి నుండి తీసుకువచ్చిన పెరుగన్నం మరియు సత్తుపిండి ( మొక్కజొన్నలు, లేదా వేరుశనగ లేదా పెసర విత్తనాలను దోరగ వేయించి వాటిని పిండి చేసి వాటితో చక్కెర పిండి లేదా బెల్లం మరియు నెయ్యి తగినంత కలిపి తయారు చేస్తారు) లను ఇచ్చి పుచ్చుకొని తింటారు

గుజరాత్:
దసరా సమయంలో గుజరాతీయులు పార్వతిదేవి ఆరాధన చేస్తారు. ఇంటింటా శక్తి పూజ చేయడం గుజరాతీయుల ఆచారం.ఇంటి గోడల మీద శ్రీ చక్రాన్ని, త్రిశూలాన్ని, శక్తి ఆయుధాన్ని పసుపుతో చిత్రించి పూజిస్తారు.ఆ గుర్తుల సమీపంలో పొలం నుండి తీసుకు వచ్చిన మట్టితో వేదిక తయారు చేసి దానిపై బార్లీ, గోధుమ విత్తనాలను చల్లి దానిపై మట్టి ఉండ పెట్టి దానిని నీటితో నింపి పోకచెక్క వెండి లేక రాగి నాణెం వేస్తారు. ఆ మట్టికుండను వారు దేవిగా భావిస్తారు. దానిని వారు కుంభీ ప్రతిష్ట అంటారు. అష్టమి రోజున యజ్ఞం నిర్వహించి దశమి రోజున నిమజ్జనం చేస్తారు. అమ్మవారి వద్ద పెట్టిన ప్రమిదను గుడిలో సమర్పిసారు. తరువాత పౌర్ణమి వరకూ జరిగే గర్భా అనే ఉత్సవాలలో స్త్రీలు ఉత్సాహంగా పాల్గొటారు.

విజయవాడ భేతాళ నృత్యం:
విజయవాడలోని ప్రధాన ఆలయాలలో బెజవాడ కనక దుర్గమ్మ ఒకటి. ఇది ఆంధ్ర రాష్ట్రం అంతటా ప్రాముఖ్యం ఉన్న ఆలయం. నవరాత్రి తొమ్మిది రోజులు వైభవంగా ఉత్సవాలు నిర్వహించి విజయదశమి నాటికి కృష్ణా నదిలో తెప్పోత్సవం చేస్తారు. ఈ ఉత్సవంలో అమ్మవారు తెప్పపై మూడు సార్లు ఊరేగి భక్తులకు దర్శనమిస్తుంది. తర్వాత విజయవాడ నగర పోలీసులు అమ్మవారిని పాతబస్తిలో ఉరేగిస్తారు. 1వ టవున్ పోలీసు స్టేషను వద్దకు రావడముతో ఉరేగింపు ముగిస్తుంది. దసరా సందర్భంలో చివరి రోజు ప్రభలు ఊరేగింపుగా వస్తాయి. ఈ ప్రభలలో భేతాళ నృత్యం ప్రదర్శిస్తారు. ఈ భేతాళ నృత్య ప్రదర్శన విజయవాడ ప్రత్యేకత.

గద్వాల:
రాచరికం ఉన్న రోజులలో సంస్థానాధీశులు పాకనాటి రెడ్లు దసరా ఉత్సవాలను వైభవోపేతంగా చేసేవారు. సర్వస్వతంత్రులైన వారు ధైర్య సాహసాలను ప్రదర్శిస్తూ యుద్ధం చేసి శత్రువులపై విజయం సాధించి సంస్థానాన్ని విస్తరించారు. ఈ విజయానికి తమకున్న ఆయుధబలం ఒక కారణం కనుక ఆయుధ పూజలు ఆర్భాటంగా జరిగేవి.తొమ్మిది రోజులు పూజలు చేసి దశమి రోజున పెద్దలను స్మరించడం వారి దైర్య సాహసాలను గుణగణాలను పొగడటం అలవాటు. చివరి రోజున సంస్థానాధీశులు బంధువులు, ఉద్యోగులు, మిత్ర సమేతంగా కోట నుండి బయలుదేరి గుండు కేశవస్వామి ఆలయానికి విచ్చేసి అక్కడ ఉన్న జమ్మి ఆకులను బంగారంగా ఎంచి ఒకరికొకరు ఇచ్చి శుభాకాంక్షలు చెప్పుకుంటారు. ఆయుధ పూజలో వారు తోపులు, కత్తులూ, కటార్లు, వెయిట్ ఎ మినిట్ గన్లు, ఫిరంగులు, రివ్వాల్వర్లు, మందు గుండు సామాన్లు ఇతర ఆయుధాలకు పూజలు నిర్వహించేవారు.

వీరవాసరం ఏనుగుల సంరంభం:
పశ్చిమ గోదావరి జిల్లా వీర వాసరంలో దసరా సమయంలో సుమారు వంద సంవత్సరాల నుండి ఏనుగు సంబరాలు జపడం అలవాటు. దసరా మొదటి రోజున ఏనుగుగుడి లో భేతాళుడిని నిలబెడతారు. భేతాళుడంటే వయసైన బ్రహ్మచారి. తొమ్మిది రోజులు భేతాళుడు అమ్మవారి పూజలు నిర్వహిస్తాడు. ఈ తొమ్మిది రోజులు భేతాళుడు నియమ నిష్టలను ఆచరిస్తాడు. మొదటి రోజునుండి నూరు సంవత్సరాల క్రితం వెదురు కర్రలు గడ్డి కొబ్బరిపీచుతో చేసిన ఏనుగును నూతనంగా అంబారీతో అలంకరిస్తారు. తెల్లని వస్త్రానికి రంగుల లతలు, కాగితంపూలు, తగరంతో అలంకరణలు చేసి అంబారీ చేస్తారు. అలాగే నూతనంగా చిన్న ఏనుగును తయారు చేసి అలంకరించి చివరి రోజున బోయీలచే ఊరేగింపుగా తీసుకు వెళతారు.ఈ ఊరేగింపులో పిల్లలను ఏనుగు కింద నుండి దాటిస్తారు. అలాదాటిస్తే పిల్లలు రోగ విముక్తులై ఆరోగ్యంగా ఉంటారని విశ్వసిస్తారు. రాత్రి ఆరు గంటలకు ప్రారంభించి తెల్లవారి ఆరుగంటలవరకూ సాగి తూపు చెరువు కట్టకు చేరుకొని ఈ ఉత్సవాన్ని ముగిస్తారు.

విజయనగరం సిరిమాను:
విజయనగరంలో దసరా సమయంలో గజపతుల ఆడపడుచైన పైడి తల్లి'కి పూజలు చేస్తారు'. ఈ దేవికి దసరా వెళ్ళిన తరువాత మొదటి మంగళవారం నాడు జాతర జరుపుతారు. ఈ ఉత్సవంలో భాగంగా పూజారిని సిరిమాను ఎక్కించి అమ్మవారి గుడి ఉన్న మూడు లాంతర్ల సెంటర్ నుండి కోట వరకు మూడు సార్లు ఊరేగిస్తారు. ఈ ఉత్సవం చూసేందుకు చుట్టు పక్కల పల్లేలనుండి ప్రజలు ఎడ్లబండిలో మూడురోజుల ముందుగా వచ్చి రోడ్డు ప్రక్కన గుడారాలు వేసుకుని ఉత్సవం చూసి ఆనందిస్తారు. అడవిలో నుండి ఒక నిటారైన చెట్టును నరికి తీసుకు వచ్చీ మొదలు భాగాన్ని లాగుడు బండికి కట్టి చివరి భాగంలో ఊయలకట్టి అందులో పూజారిని కూర్చో పెట్టి ఊరేగింపుగా కోటకు తీసుకు వస్తారు . అక్కడ గజపతులు అమ్మవారికి లాంఛనాలు ఇచ్చి పూజిస్తారు.

వీపన గండ్లలో రాళ్ళయుద్దం:
కర్నూలు జిల్లాలోని వీపనగండ్లలో దసరాసమయంలో రాళ్ళ యుద్ధం చేసుకుంటారు. దసరా రోజున సాయం వేళలో ప్రజలు కాలువ ఒడ్డున కాలువకు అటూఇటూ చేర కంకర రాళ్ళను గుట్టగా పోసుకుని ఒకవైపు రామసేన ఒకవైపు రావణ సేనగా ఊహించి రాళ్ళను విసురుతూ యుద్ధం చేసుకుంటారు. ఇది అధర్మంపై ధర్మం యుద్దంచే వుజయం చేసినట్లు భావిస్తారు. దీనిని వాళ్ళు వాళ్ళు రామ రావణ యుద్ధంగా అభివర్ణిస్తారు. ఎంత ఎక్కువగా దెబ్బలు జరిగితే అంత ఎక్కుగా ఉత్సవం జరిగినట్లు విశ్వశిస్తారు.

సంగారెడ్డిలో రావణ దహనం:
మెదక్ జిల్లా సంగారెడ్డిలో దసరా సందర్భంలో తొమ్మిది రోజులు దేవిని ఆరాధించి చివరి రోజున రావణ కుంభకర్ణ బొమ్మలను దగ్ధం చేస్తారు. ఈ బొమ్మలను వారు బాణసంచాతో తయారు చేసి అగ్ని బాణాలతో దగ్ధం చేస్తారు.రామ లక్ష్మణ వేషదారులు బాణాలను సంధిస్తారు. ఈ ఉత్సవం మునిసిపల్ గ్రవుండులో నిర్వహిస్తారు. చుట్టుపక్కల గ్రామాల నుండి వేలకొలది భకులు హాజరై ఉత్సవానికి వన్నె తీసుకు వస్తారు.

బందరు శక్తి పటాలు:
కృష్ణా జిల్లాలో ఉన్న రేవుపట్టణం బందరులో దసరా సందర్భంలో శక్తి పటాల ఊరేగింపు నిర్వహిస్తారు. దాదాపు నూరు సంవత్సరాల క్రితం కలకత్తా నుండి బొందిలీలకు చెందిన సైనికుడు మచిలీపట్నం ఈడేపల్లిలో కాళీమాత ప్రతిష్ట చేసాడు.అప్పటి నుండి దసరా సమయంలో శక్తి ఆలయం నుండి శక్తి పటాన్ని పట్టుకుని పురవీధులలో ఊరేగింపుగా తీకుసుకు రావడం ప్రారంభం అయింది.ఊరేగింపు సమయంలో పట్టాన్ని విపుకు కట్టుకుని ముఖానికి అమ్మవారి భయంకర ముఖాకృతిని తగిలించుకుని నాట్యమాడుతూ వీధులలో తిరుగుతారు. తొమ్మిది రోజులు ప్రభలలో ఇలా ఆన్ని వీధులలోని ఇంటింటికీ తిరుగుతారు. వారి వారి ఇంటికి వచ్చినపుడు వారి మొక్కుబడులు తీర్చుకుంటారు. పటం ధరించిన వారు డప్పు శబ్ధానికి అనుగుణంగా వీరనృత్యం చేస్తూ భయంకరాకృతిలో ఉన్న రాక్షసుని సంహరిస్తున్నట్లు అభినయిస్తారు. చివరిరోజున మచిలీ పట్నం కోనేరు సెంటరుకు తీసుకు వచ్చి జమ్మి కొట్టడంతో ఉత్సవం ముగుస్తుంది.

ఒంగోలు కళారాలు:
దసరా సమయంలో ప్రకాశం జిల్లా ఒంగోలులో ఉత్సవాలలో భాగంగా కళారాలను ఊరేగిస్తారు.ఈ కళారాలను దసరా సమయానికి చక్కగా అలంకరించి సిద్ధం చేస్తారు. కళారాలంటే బృహత్తర ముఖాకృతి. ఇక్కడ కాళికాదేవికి, మహిషాసుర మర్ధినికి, నరసింహ స్వామికి కళారాలున్నాయి. వీటికి ఈ తొమ్మిది రోజులు విశేషంగా పూజలు చేసి తొమ్మిది పది రోజులలో ఒక్కోరోజు కొన్ని కళారాలకు ఊరేగింపు చేస్తారు.కళారాన్ని బండి మీద ఎక్కించి ఆటూఇటూ పట్టుకోవడానికి అనివిగా కొయ్యలను అమర్చి వాటి సాయంతో కళారాన్ని అటూ ఇటూ ఊపుతూ డప్పుల మోతలతో ఊరేగింపు నిర్వహిస్తారు. కళారం వెనుక భాగంలో ఒకరు అమ్మవారి ప్రతి రూపంగా చీదను ధరించి వీరనృత్యం చేస్తూ కళారాన్ని ఊగ్రంగా ఊపుతూ ఉంటాడు. ఉగ్రరూపంలో ఉన్న కళారం భీతిని కలిగిస్తుందని గర్భిణీ స్త్రీలకు ఈ ఉత్సవ దర్శనం మంచిది కాదని పెద్దలు సూచిస్తారు. ఇలా కళారాన్ని ఊరి నడిమధ్యకు తీసుకు వచ్చి అక్కడ రాక్షస సంహారం ఘట్టాన్ని ప్రదర్శిస్తారు.

ఇక్కడ దసర రోజు మహిషాశూరుని వర్దంతిని దళిత-బహుజనులు ఘనంగ జరుపుతారు మూలవాసులను చంపిన ఆర్యుల కుట్రలను బయటి ప్రపంచానికి తెలియజెస్తారు.దుర్గాదేవి, రాముడు, క్రుష్ణుడు అసురులను వదించి వారిని రాక్షసులుగా చిత్రికరించారు మూలవాసుల చరిత్ర ఎల వక్రికరించబడ్డది.దానికి బ్రాహ్మణీయ సమాజం రచయితలు చేసిన కుట్రలు ఏమిటి అనే అంశాలపై వక్తలు మాట్లాడుతారు. ముగ్గురు దేవుళ్ళు కలసి ఒక వ్యక్తిని ఎదుర్కొన లేక ఒక స్త్రీ సహాయము తో వంచనతో, మోసంతో, కుట్రతో మహిషాశూరుని అంతమొందిచ్చారని దళితులు, శూద్రులు నమ్ముతున్నారు. అయ్యవార్ల అడుక్కోవడానికి, చందాలకు, దందాలకు, ఆడపిల్లల తల్లి తండ్రులను అల్లుళ్ళు వేదించడం వంటి సామాజిక రుగ్మతలకు విజయదశమి వేధిక కావడాన్ని మేధావులు, హేతువాదులు ప్రశ్నిస్తున్నారు. మానవతా వాదులు అసహ్యిన్చుకొంటున్నారు.

నవరాత్రులు:
ఆశ్వయుజ శుక్ల పాడ్యమి మొదలుకొని నవమి వఱకు కల తొమ్మిది రాత్రులను నవరాత్రులు అయిన వ్యవహరిస్తారు. కృతయుగమున సుకేతనుడు అనే రాజు తన జ్ఞాతులచే రాజ్యభ్రష్టుడై భార్యతోకూడ అడవులు తిరుగుచు కష్టాలను అనుభవించుచుండగా అంగీరసుడు అనే ఋషి అతనికి నవరాత్రి పూజావిధులను ఉపదేశించాడు. అతడు మహర్షి చెప్పిన విధంగా పూజ చేసి మరల తన ఐశ్వర్యమును పొందెనని ఐతిహాసిక కథ ఉంది. ఈ కథను బట్టి ప్రజలు దుర్గ లక్ష్మి సరస్వతి వీరిలో ఒక్కొక్కదేవిని మూడేసి దినములు పూజింతురు. ఈ తొమ్మిది రాత్రులయందును ఆ దేవతలను పూజించుటకు వీలుకానిచో చివరి రోజైన నవమి నాడు విద్యాపీఠమున పుస్తకములను పెట్టి దేవీత్రయమును కల్పవిధిప్రకారము పూజింతురు. అట్లు పూజించుటచే ఆ దినము మహానవమి అనియు సరస్వతీదేవిని పూజించుటచే సరస్వతి పూజాదినము అని, ఆయుధములను పెట్టి పూజంచుటచే ఆయుధపూజాదినము అనియు చెప్పబడును. మఱునాటి దశమి తిథికి విజయదశమి అని పేరు.

నవరాత్రి ఉతవాలలో ఆలయాలలో పార్వతీదేవికి రోజుకు ఒక అలంకరణ చేస్తారు ఇలా ఒక్కోప్రాంతంలో ఒక్కోలా నామాలు ఉంటాయి. కొన్ని ప్రాంతాలలో మొదటి రోజు శైల పుత్రి, రెండవ రోజున బ్రహ్మచారిణి, మూడవ నాడు చంద్రఘంటాదేవి, నాల్గవ రోజున కూష్మాండాదేవి, అయిదవ రోజున స్కందమాత, ఆరవ రోజున కాత్యాయినీ, ఏడవరోజున కాళరాత్రి, ఎనిమిదవ రోజున మహాగౌరి, తొమ్మిదవ రోజున సిద్ధిధాత్రిదేవిగా పూజిస్తారు. కొన్ని ప్రదేశాలలో పార్వతీ దేవిని కనక దుర్గగా, మహా లక్ష్మిగా, అన్నపూర్ణగా, గాయత్రిగా, బాలాత్రిపురసుందరిగా, రాజరాజేశ్వరిగా, మహిషాసుర మర్ధినిగా ఆరాధిస్తారు.

రచించినది: కోటి మాధవ్ బాలు చౌదరి

రామమందిరం నుండి రామరాజ్యం వైపు....: సర్ సంఘచాలక్ డా. మోహన్ భాగవత్ వివేక్ పత్రికకు ఇచ్చిన ముఖాముఖి సమావేశం 2డవ భాగం - Interview with Sir Sanghchalak Dr. Mohan Bhagwat ji

పరమ పూజనీయ సర్ సంఘచాలక్ డా. మోహన్ భాగవత్ వివేక్ పత్రికకు ఇచ్చిన ఇంటర్వ్యూ: రెండవ భాగం...

ప్ర. మన దేశంలో 130కోట్ల మంది ఉన్నారు. వారిలో ముస్లింలు, క్రైస్తవులు కూడా ఉన్నారు. కానీ ఇది హిందూ దేశం అని అంటే వాళ్ళు ఒప్పుకుంటారా? ఎలా ఒప్పుకుంటారు?
జ. చూడండి, అది సత్యం. ఒప్పుకోవడం, ఒప్పుకోకపోవడం వారి ఇష్టం. కానీ అది సత్యం. సత్యాన్ని అంగీకరించి నడిచేవారికి ఎలాంటి ఇబ్బందులు రావు. కానీ ఎంతకాలం సత్యాన్ని అంగీకరించకుండా ఉంటారు? సత్యానికి శక్తి ఉంటుంది. ఎవరు ఏమీ చెప్పకపోయినా తాము హిందువులమని, భారతీయులమని అందరికీ అనిపిస్తుంది, తెలుస్తూ ఉంటుంది.

   ముస్లిములమైనా అరబ్బీలు, తుర్కీలము కాము, మేము భారతీయులం. భారతీయులంటే? ఎవరు అన్నది ఆలోచించాలి. ఇలా ఆలోచించినప్పుడు భారతీయులు అంటే హిందువులు అని స్పష్టమవుతుంది. కానీ ఈ విషయాన్ని ఎలా అంగీకరించాలి? అలా అంగీకరించేట్లు వారికి వివరించాలి. అది నచ్చచెప్పాల్సిన విషయమేకానీ బలవంతంగా ఒప్పించవలసింది కాదు. చేతిలో కర్ర పట్టుకుని ఇలాంటి విషయాలు ఒప్పించగలమా? అలా చేయకూడదు. చేయము. హృదయ పరివర్తన ద్వారా అది జరగాలి. అది జరగాలంటే ఎవరికి వాళ్ళు ఆలోచించుకోవాలి. మా పూర్వజులు ఎవరు? ఏ నేలతో తమకు సంబంధం ఉంది? ముస్లిం దేశాల్లో కూడా లేని ఖవ్వాలీ ఇక్కడ ఎందుకు మిగిలింది? అఖండ భారత్ ప్రాంతాల అవతల నేటికీ ఖవ్వాలికి అనుమతి లేదు. అలాగే దర్గాల దగ్గర పూజలు కూడా ఇతర దేశాల్లో కనిపించవు. అలాగే మహమ్మద్ ప్రవక్త జన్మదినాన్ని ఈద్ – ఏ –మిల్లద్ – ఉన్ – నబీ అనే వేడుకగా జరుపుకోవడం మరెక్కడా లేదు. అల్లా ఒక్కడే శ్రేష్టమైన దేవుడు కాబట్టి ప్రవక్త పుట్టినరోజు కూడా జరపడానికి వీలులేదన్నది ఆయా దేశాల్లో భావిస్తారు. అందుకని ఏ వ్యక్తికీ ఇలాంటి వేడుకలు జరపరు. 

    అల్లాను మించి ఇంకెవరున్నారు అని వాళ్ళంటారు. కానీ మన దగ్గర అలా కాదు. ఎందుకంటే మనకు పరంపరాగతంగా కొన్ని పద్దతులు అలవాటయ్యాయి. మన పూర్వజులు ఒకటేనన్నది సత్యం. బయట దేశాల్లో మనల్ని భారతీయులుగానే గుర్తిస్తారు, గౌరవిస్తారు. అంతేకాని వేరువేరు గుర్తింపులు లేవు. ఈ దేశపు ప్రతిష్టే మన ప్రతిష్ట. బెంగళూరు వెలుతున్నప్పుడు ఒక టీసీ కలిశారు. `చనిపోతే శవపేటికపై స్వదేశపు మట్టి వేసి పూడ్చాల్సిందే. అప్పటివరకూ స్వర్గ ప్రాప్తి లభించదు. ఒసామాబిన్ లాడెన్ శవాన్ని అమెరికా సముద్రంలో విసిరి పారేసినప్పుడు చాలా చర్చ జరిగింది. అందుకు కారణం ఇదే. అతని శవాన్ని స్వదేశపు మట్టి వేసి పూడ్చలేదు. మేము చనిపోతే ఈ దేశపు మట్టి వేయకపోతే మాకూ పరలోకప్రాప్తి కలగదు’ అన్నాడు. నిజమే మనం ఈ నేలకు చెందినవాళ్లమన్నది సత్యం. ఇదే విషయాన్ని హిందువు చెప్పాలని చూస్తే అప్పుడు వాళ్ళు వెంటనే అడుగుతారు `ఇందులో మీకేమి లాభం’ అని. కాబట్టి హిందువు `మీరు ఈ సత్యాన్ని నమ్మినా, నమ్మకపోయినా మాకు ఏమీ తేడా పడదు. ఆ విషయాన్ని మీకు నచ్చచెప్పవలసిన అగత్యం కూడా మాకు లేదు. కానీ మనమంతా సహోదరులమన్నది మాత్రం సత్యం. అందుకనే ఆ విషయాన్ని చెప్పడానికి ప్రయత్నిస్తుంటాము’ అని చెప్పాలి. అలాంటి ధోరణి అవలంబించాలి. కాబట్టి హిందువుకు ఏదీ చెప్పాల్సిన, చేయాల్సిన అవసరం లేదు. స్వీయరక్షణ చేసుకోగలడు. అయినా మనసులో బంధుభావన, స్నేహభావనతో మనమంతా ఒకటని చెపుతాడు. ఈ విషయం అవతలివారు అర్ధం చేసుకున్నప్పుడే ఆ మాట చెప్పాలి. అప్పటివరకూ హిందువు వేచి ఉండాలి. ఎందుకంటే మనమంతా బంధువులమని హిందువు మాత్రమే చెపుతుంటే అలా చేయడంకంటే అతనికి మరో గత్యంతరం లేదనే భావం ఏర్పడుతుంది. లేదా బేరసారాలకు దిగుతారు. దానివల్ల ఎవరికీ ప్రయోజనం లేదు. రెండు వైపుల నుంచి సద్భావన, సమన్వయం ఏర్పడాలి. కాబట్టి హిందూ సమాజం సర్వశక్తివంతమైన, ఎవరు బెదిరింపులకు దిగలేని స్థితి సాధించాలి. ఇది ఎవరికో గుణపాఠం చెప్పడానికో కాదు. చెప్పిన మాటకు విలువ, గౌరవం సాధించేందుకు.

ప్ర: కరోనా సంక్షోభ కాలంలో ఆత్మనిర్భర భారత్ నిర్మాణానికి పిలుపు వచ్చింది. ఆత్మనిర్భర భారత్ ను సాకారం చేసుకునేందుకు ఏం చేయాలి?
జ: ఇందుకు ముందుగా మన గురించి మనం తెలుసుకునే ప్రయత్నం చేయాలి. మన ఆత్మ ఏమిటి? మనం ఏమిటి? 

చాణక్య నీతి ఇలా చెపుతోంది –

కః కాలః కాని మిత్రాణి కో దేశః కౌ వ్యయాగమౌ |

కక్షాహం కా చ మే శక్తి – రితి చిన్త్ర్యమ్ ముహూర్ ముహు ||

అభివృద్ధి సాధించదలుచుకున్న వ్యక్తి లేదా సమాజం ఈ 6 విషయాల పట్ల జాగ్రత్తవహించాలి. అవి – కాలం ఎలా నడుస్తోంది? నా మిత్రులు ఎవరు? ఆదాయం, ఖర్చు(ఆర్ధిక స్థితి) ఎలా ఉంది? దేశాల స్థితి ఎలా ఉంది? నేను ఎవరిని? నేను ఏమిటి? చివరి రెండు ప్రశ్నలు చాలా ముఖ్యమైనవి. వీటి పైనే మిగిలినవన్నీ ఆధారపడి ఉంటాయి. ఏ విషయాల్లో శాంతి లభిస్తుంది? అనే విషయం కూడా తెలియాలి. అందుకు భూతకాలం, వర్తమానం గురించి అవగాహన ఉండాలి. మనకు ఎందులో శాంతి సుఖం లభిస్తుందో ఆ విషయాలను కొనసాగిస్తున్నమా లేదా అని చూసుకోవాలి. 

        ఆంగ్ల మాధ్యమంలో 12వ తరగతి చదువుకుంటున్న ఒక విద్యార్ధి నాతో `ఇప్పుడు మాకు సరైన చరిత్ర చెప్పడమే లేదు. ముఖ్యంగా భారత దేశ చరిత్ర గురించి మాకు ఏమి తెలియదు’ అని అన్నాడు. 1857 ప్రధమ స్వాతంత్ర్య సంగ్రామం గురించి ఒక వ్యాసం వ్రాయాలనుకున్నాడు. కాని అతనికి దాని గురించి ఏమి తెలియదు. ఆ విషయాన్నికి సంబధించిన పుస్తకాలు ఏమున్నాయో కూడా తెలియదు. గ్రంధాలయాల్లో కూడా అలాంటి పుస్తకాలు దొరకలేదు. అప్పుడు నేను అతనికి రెండు, మూడు పుస్తకాల గురించి చెప్పాను. మనం ఈ స్థితి నుంచి బయటపడాలి. ముందు మనమేమిటో తెలుసుకోవాలి. మనకు ఏముందో దానిపట్ల గౌరవాన్ని, మన్ననను కలిగి ఉండాలి.

       ప్రతి ఒక్కరిలో ఏదో ఒక లోపం ఉంటుంది. మనలో కూడా కొన్ని లోపాలు ఉన్నాయి. వాటి నుంచి బయటపడాలి. మనలో ప్రత్యేకతలను గుర్తించి వాటి పట్ల గర్వించాలి. ఆత్మగౌరవం, స్వాభిమానం లేనివారు ఎన్నటికీ ముందుకు వెళ్లలేరు. అవి లేనివాళ్లు సంకుచితంగా, తగ్గువగానే ఆలోచిస్తారు. నేను పెద్ద ఉద్యోగం చేస్తాను అని ఆలోచించే బదులు నేనే ఉద్యోగాలు ఇచ్చే స్థితికి వస్తాను అని ఎందుకు ఆలోచించకూడదు? అలా చేయడానికి ఆత్మగౌరవం, ఆత్మవిశ్వాసం ఉండాలి. ఇలాంటి ఆత్మగౌరవాన్ని, విశ్వాసాన్ని కలిగించే వాతావరణం ఏర్పరచుకోవాలి. అలాంటి విద్య లభించాలి. తల్లిదండ్రులు అలా పెంచాలి. కొన్ని వ్యక్తిగతంగా మనం సాధించాలి, కొన్ని సమాజం నుంచి వస్తాయి. అలా సామాజిక స్థితితో పాటు వ్యక్తిగత ప్రయత్నం ఉన్నప్పుడే విజయం సాధ్యపడుతుంది. ఇంగ్లండ్ గురించి చెపుతూ the battle of waterloo was won on the playground’s of Harrow and Eton (వాటర్ లూ యుద్ధ విజయం హారో, ఈటన్ ఆటస్థలాల్లో లభించింది) అని అంటారు. ఎందుకంటే ఇంగ్లండ్ లో ఇళ్ళలో, సామాజిక వాతావరణం, విద్య మొదలైనవాటిలో సంస్కారాలు సహజంగానే లభిస్తాయి. కాబట్టి అవి వ్యక్తుల స్వభావం అవుతాయి. అందుకనే నెపోలియన్, హిట్లర్ వాటి వారిని కూడా ఇంగ్లండ్ ఓడించగలిగింది. మనం కూడా అటువంటి సహజమైన, సంస్కారవంతమైన జీవన శైలిని అవలంబించాలి.

ప్ర: మీరు తరచుగా మూడవ ప్రత్యామ్నాయం గురించి ప్రస్తావిస్తూ ఉంటారు. మూడవ ప్రత్యామ్నాయం అంటే ఏమిటి? దానిని ఎలా అమలు చేయగలుగుతాము?
జ: భారత్ కు తనదంటూ ఒక స్వభావం, ధోరణి ఉన్నాయి. వీటి ఆధారంగా ఏది చేసినా అది ఆత్మనిర్భరతను సాధిస్తుంది. ఆత్మనిర్భరత అంటే కేవలం స్వావలంబన, విజయం మాత్రమే కాదు. `స్వావలంబన’లోని `స్వ’ చాలా ముఖ్యమైనది. మన దగ్గర చక్కెర బాగా ఉత్పత్తి అవుతోంది. దానితో మనం మద్యం తయారుచేసి ఎగుమతి చేయవచ్చును. కానీ అది ఆత్మనిర్భరత కాదు. ఎందుకంటే మద్యం తయారుచేసి లాభాలు గడించడం భారత్ స్వభావం కాదు. భారత్ మూల స్వభావం `ఏకాత్మత, సమగ్రత’. అంటే సంపూర్ణ విశ్వంలోని ఏకాత్మతను దర్శించడం. నాకు ఏదైనా కావాలి లేదా అవసరం ఉన్నది అంటే అది ప్రపంచానికి కూడా కావలసినదై ఉంటుంది. ప్రపంచానికి మేలు చేసేదే నాకు కూడా మంచి చేస్తుంది. కేవలం నాకు మాత్రమే మంచి జరిగితే చాలు ప్రపంచం సంగతి అవసరం లేదనే పద్దతి భారత్ ది కాదు. ఎందుకంటే మనమందరి మధ్య పరస్పర సంబంధం ఉంది. బయట నుంచి వేరువేరుగా కనిపిస్తున్న ఇది అంతా ఒకటే. అందుకనే మనం ముక్కలు ముక్కలుగా విడగొట్టి చూడము. అంతా ఒక్కటిగానే భావించి ఆలోచిస్తాము. 

          మరొక విషయం ఏమిటంటే మనం దేని గురించైనా సమగ్రంగా, కూలంకషంగా ఆలోచిస్తాము. అందుకనే మనం ఎప్పుడు అతివాదులం (extremist), పిడివాదులం అయ్యే అవకాశం లేదు. సంతులితమైన, మధ్యే మార్గంలోనే వెళతాము. ఈ సంతులిత మార్గాన్నే ధర్మం అన్నారు. అస్తిత్వం ఒక్కటే, కానీ బయటకు కనిపించడం వేరువేరుగా ఉంటుంది అన్నది సత్యం. ఇదే ధర్మబద్ధమైన ఆలోచన. నేడు ప్రపంచంలో బాగా చెలామణిలో ఉన్నది పాశ్చాత్య ధోరణి. ప్రతి వ్యక్తి వేరు. అతని శరీరం, మనస్సు, బుద్ధి అన్నీ వేరు. సమాజపు ప్రయోజనం వేరు, వ్యక్తి లాభం వేరు, సృష్టి మంచి మరింత వేరు. అందరికీ సుఖం కావాలి. ఇలా అందరూ సుఖం కోరుకుంటారని భారత్ కూడా చెపుతుంది. కానీ కావలసింది శారీరిక సుఖమా? మానసిక సుఖమా? అక్కడ శారీరిక సుఖానికి ప్రాధాన్యత. కానీ శారీరిక సుఖం ఎంత అవసరమో మానసిక, బౌద్ధిక సుఖం కూడా అంటే అవసరం. అందరికీ సుఖం కావాలి కాబట్టి అది సాధించడం కోసం అందరూ సంయమనంతో వ్యవహరించాలని మనం చెపుతాము. అలా అవసరం లేదంటారు వాళ్ళు. సుఖ సాధన కోసం ఎంతకైనా తెగించాలని(struggle for existence) అంటారు. దానివల్ల ఘర్షణ తలెత్తుతుంది. 

          ఒకసారి పార్లమెంట్ లో మాట్లాడుతూ డా. అంబేడ్కర్ స్వాతంత్ర్యం, సమానత్వం ఒకేసారి సాధించాలంటే పరస్పర బంధుభావనే మార్గమని అన్నారు. మనమంతా ఎప్పుడూ ఒకటిగానే ఉన్నాము. కానీ మరచిపోయిన ఆ భావాన్ని గుర్తుచేయాలి. మన దేశంలో ఇదే ప్రధాన విషయం కావడం వల్ల మనం అభివృద్ధి చెందాము. 1000 సంవత్సరాలపాటు ప్రపంచంలో అత్యంత ధనిక దేశంగా విలసిల్లాము. ఈ విషయంపై అధ్యయనం జరగాలి. ప్రపంచంపై మన ప్రభావం ఎంతో ఉండేది. అలాగే మన సామ్రాజ్యం కూడా చాలా పెద్దగా ఉండేది. కానీ అంతటి స్థితిలో కూడా మనం ఎప్పుడు ఏ దేశంపైన దండెత్తలేదు, దానిని నాశనం చేయలేదు. ఎంతో అద్భుతమైన సాంకేతిక పరిజ్ఞానం మనకు ఉండేది. అయినా ఎప్పుడు పర్యావరణానికి హాని చేయలేదు.

ప్రపంచంలో సంఘర్షణ అంతమై, అందరూ ఉన్నతి సాదించాలని కోరుకుంటున్నారు కానీ అది సాధ్యం కావడం లేదు. ఇప్పటి వరకు రెండు రకాల మార్గాలలో ప్రయత్నించారు. కానీ ఫలితం లేదు. వ్యక్తికి మాత్రమే ప్రాధాన్యతనిచ్చి చూశారు. ఫలితం లేదు. మరోసారి సమాజానికి మాత్రమే ప్రాధాన్యతనిచ్చారు. అయినా లాభం లేదు. మూడవ ప్రత్యామ్నాయం ఎక్కడ ఉంది? ఇక్కడ, మనదగ్గర ఉంది. అర్ధ, కామాలను సాధిస్తూ మోక్షాన్ని పొందే ధర్మ మార్గం మన దగ్గర ఉంది. శరీరం, మనస్సు, బుద్ధిలను అదుపులో పెట్టుకుని ఆత్మను పరమాత్మ వైపు తీసుకువెళ్లడమే తీసుకువెళ్లడమే ఆ మార్గం. అందుకనే వ్యక్తి, సమిష్టి, సృష్టి మూడింటి ఉన్నతి, వీటిని మూడింటిని పరమాత్మ వైపు నడపడం అనేది ఇక్కడి ప్రధాన దృష్టి. దీని ఆధారంగా జీవన విధానాన్ని తిరిగి ఏర్పరచుకోవాలి. ఇది సనాతన కాలం నుంచి వస్తున్న విధానం. ఇది శాస్త్రం. దీనిని ప్రస్తుతం ఎలా ప్రకటికరించాలి, దీనిని అనుసరించడానికి ప్రణాళిక ఏమిటి అన్నది ఆలోచించాలి. ఇప్పటికే ఈ దిశగా అనేక ప్రయోగాలు జరుగుతున్నాయి. ఇక ముందు కూడా జరగాలి.

ప్ర: మార్పు కోసం అనేక కొత్త ప్రయోగాలు జరుగుతున్నాయని మీరు అన్నారు. ఇందులో విద్య కు కూడా చాలా ముఖ్యమైన పాత్ర ఉంటుంది. విద్యలో ధర్మానికి ఎలాంటి స్థానం ఉండాలి? మీ అభిప్రాయం ఏమిటి?
జ: ధర్మం సర్వత్ర ఉంటుంది. అధర్మం ఎక్కడా ఉండకూడదు. విద్యలో ధర్మం ఉండాలని నేను అంటే చాలామంది గగ్గోలు పెడతారు. కానీ అదే నేను విద్యలో అధర్మం ఉండకూడదు అని అంటే పట్టించుకోరు. ధర్మం అంటే మతం కాదు, పూజా పద్దతి అంతకంటే కాదు. ధర్మం అంటే పౌర క్రమశిక్షణ, పౌర బాధ్యత. మన దేశంలో ప్రతి పిల్లవాడికి మన రాజ్యాంగంలోని 4వ అధ్యాయం తప్పక తెలియాలి. దాని గురించి న్యాయ విద్యార్ధులు వివరంగా తెలుసుకోవాలి. రాజ్యాంగంలోని పీఠిక, పౌరుల విధులు, అధికారాలు, ఆదేశిక సూత్రాలు అందరికీ తెలియాలి. ఎందుకంటే అవే ధర్మం. మనమంతా కలిసిమెలసి జీవిస్తూ ఉన్నతి సాధించాలి, అలా అభివృద్ధి సాధిస్తున్నప్పుడు ప్రపంచానికి నష్టం కలగకూడదు అనే దృష్టితోనే మన రాజ్యాంగాన్ని రూపొందించుకున్నాం. 

         రాజ్యాంగ రూపకల్పన చేసిన వారి ఆలోచన, ఆకాంక్షలు మొదటి ప్రతి లోని ప్రతి చిత్రంలో ప్రతిబింబించాయి. ప్రతి మాట గురించి జరిగిన కూలంకషమైన చర్చను ఇప్పుడు పరిశీలిస్తే సనాతన ధర్మపు విలువలు ఇలా ప్రకటితమయ్యాయని తెలుస్తుంది. ఆ విషయాన్ని మనం నేర్చుకోవాలి, నేర్పాలి. డబ్బు సంపాదన కోసం చడవకూడదు. అలాగని ఉపాధికి ఎందుకు పనికిరాని చదువువల్ల కూడా ప్రయోజనం లేదు. చదువుకుంటే జీవితం సుఖంగా గడపవచ్చన్న ఆలోచన మంచిదే కానీ జీవితం బాగా ఉండడం కోసం మాత్రమే చదువుకోవాలనే అభిప్రాయం మాత్రం సరైనది కాదు. మన చదువు ప్రపంచంలో నిలబడి మన జీవితం సజావుగా గడపగలను అనే విశ్వాసాన్ని కలిగించాలి. 

          ఈ సమాజం నుంచి నేను ఎంతో తీసుకుంటున్నాను కాబట్టి తిరిగి ఇవ్వాలి అనే ఆలోచన కలిగించాలి. మూడవ విషయం జీవితంలో అనేక అనుభవాల ద్వారా పాఠాలు నేర్చుకోవాలి, జీవితంలో వచ్చే ఎత్తుపల్లాలు, ఎగుడుదిగుళ్ళను సహజమైనవిగానే భావించి ఆనందాన్ని పొందాలి అనే ఆలోచన మనకు విద్య ఇవ్వాలి. అప్పుడు జీవితమంటే సకారాత్మక, సానుకూల దృష్టి ఏర్పడుతుంది. విధ్య ఇలా ఉండాలి. నేడు ప్రభుత్వం కొత్తగా ప్రవేశపెట్టిన విద్యావిధానం ఈ దిశగా అడుగులు వేసింది. అది ఆహ్వానించదగిన విషయం. అయితే ఇది సంపూర్ణమైనదని భావించకూడదు. అలాంటి సంపూర్ణమైన విధానాన్ని ప్రభుత్వం ఎప్పుడు రూపొందించి అమలుచేస్తే అప్పుడు చేస్తుందిగాని అప్పుడు కూడా అలాంటి విధానపు అమలు కేవలం విద్యావ్యవస్థ ద్వారా మాత్రమే విజయవంతం కాదు. అందుకు ధర్మం, సమాజపు పాత్ర చాలా ముఖ్యం. విద్యావిధానపు అమలుకు తగిన వాతావరణాన్ని అందరూ కలిసి నిర్మాణం చేయాల్సిఉంటుంది.

మూలము: విశ్వ సంవాద కేంద్రము (తెలంగాణ)

మొదటి భాగం : రామమందిరం నుంచి రామరాజ్యం వైపు… పార్ట్ 1

కేరళ: గుడిలోకొచ్చిన మొసలి – పూజారి ప్రార్థనతో తిరిగి సరస్సులోకి - Crocodile makes surprise entry into Kerala temple, retreats after request from priest

ఉత్తర కేరళ కాసరగోడ్‌లోని శ్రీ అనంతపుర ఆలయ ప్రాంగణంలోకి ఒక పెద్ద మొసలి వచ్చింది.

   ఈ ఆలయం అనంతపుర అనే చిన్న గ్రామంలో ఉంది. ఒక పెద్ద సరస్సు మధ్యలో ఈ ఆలయం నిర్మించబడింది. ఆలయంలో ప్రార్థన చేసిన తరువాత చాలా మంది భక్తులు సరస్సు ముందు కూడా ప్రార్థనలు చేస్తారు. ఈ ఆలయాన్ని తిరువనంతపురంలోని శ్రీ పద్మనాభస్వామి ఆలయం యొక్క మూలస్థానం (అసలు మూలం) అని పెద్దలు చెబుతారు. ఆ సరస్సులో ఎన్నో ఏళ్ళుగా ‘బాబియా’ అనే మొసలి నివసిస్తోంది.  బాబియా పద్మనాభ స్వామి (విష్ణువు) యొక్క ‘దూత’ అని భక్తులు నమ్ముతారు. బాబియా ఈ ఆలయంలో ఒక ప్రత్యేక ఆకర్షణ. ఇది విందు సమయంలో మాత్రమే సందర్శకులకు కనిపిస్తుంది అని ఆలయ అధికారులు తెలిపారు.

ఆలయ పూజారి ఇచ్చిన సమాచారం ప్రకారం, బాబియా ఆలయంలోకి రావటం ఇదే మొదటిసారి. తన అభ్యర్థనతో ఆ మొసలి ఆలయ ప్రాంగణాన్ని విడిచిపెట్టి తిరిగి కొలనులోకి వెళ్ళినట్లుగా ఆయన తెలిపారు.

    ఆలయం చుట్టూ వున్న కొలనులో ఎన్నో ఏళ్ళుగా నివసిస్తూ వున్న మొసలి మంగళవారం సాయంత్రం ఆలయ ప్రాంగణంలోకి వచ్చి అక్కడ కొంత సమయం గడిపింది. ఆలయ ప్రధాన పూజారి చంద్రప్రకాష్ నంబిసన్ ఆలయానికి వచ్చే భక్తులు భయపడతారని, తన శాశ్వత నివాసానికి వెళ్ళమని మొసలిని కోరిన తరువాత అది తిరిగి ఆలయ సరస్సులోకి వెళ్ళిపోయింది.

బాబియా శాఖాహార మొసలి. అది ఆలయ సరస్సు వద్దకు ఎప్పుడు, ఎలా వచ్చిందో? ఎవరు పేరు పెట్టారో? ఆలయంలోని ఎవరికీ తెలియదు. ఈ మొసలి గత 70 సంవత్సరాలకు ముందు నుంచే ఆలయ సరస్సులోనే నివసిస్తున్నదని, ఏనాడూ హింసాత్మకంగా ప్రవర్తించలేదని గ్రామంలోని పెద్దలు చెబుతున్నారు. ఆలయంలో బాబియా పోషణకు, నిర్వహణకు ప్రత్యేకమైన ఏర్పాటేమీ లేదు. దేవునికి నివేదించిన తరువాత అందించే ఆలయ ప్రసాదమే ఆ మొసలి ఆహారమంటే ఆశ్చర్యకరమైన విషయమైనా నమ్మక తప్పదు.

   “పూజారి రోజుకు రెండుసార్లు బాబియాకు ఆహారం ఇస్తాడు. కొన్ని సమయాల్లో అతను అన్నపు ముద్దను దాని నోటికి అందిస్తాడు కూడా. పూజారికి బాబియాతో ఒక ప్రత్యేకమైన అనుబంధం ఉంది. ఆలయ కొలనులో చాలా చేపలు ఉన్నాయి. కానీ ఆ మొసలి ఎప్పుడూ ఆ చేపలపై దాడి చేయదు, తినదు అని మేము నమ్ముతున్నాం. ఇది పూర్తిగా శాఖాహార మొసలి. పురాతన ఆలయ సంప్రదాయానికి అనుగుణంగానే అది ఆ కొలనులో నివసిస్తోంది.” అని ఆలయ ఉద్యోగి ఒకరు చెప్పారు. కేరళలో ఆ విధంగా సరస్సు మధ్యలో నిర్మించబడిన ఏకైక ఆలయం అనంతపుర ఆలయం.

Source : Hindustan Times - విశ్వ సంవాద కేంద్రము